 |
| Murugenzi wa mamlaka ya hali ya hewa Tanzania bi AGNES KIJAZI akiwasilisha taarifa ya utendaji kazi wa mamlaka hiyo mapema leo mbele ya wabunge ambao ni wajumbe wa kamati ya kudumu ya miundombinu waliofika katika nofisi za mamlaka hiyo leo katika ziara za kamati hiyo za kutembelea mamlaka zilizo chini yake. |
 |
| Mjumbe wa kamati hiyo mh SAID HARFI na wajumbe wengine wakisiliza kwa makini katika mkutano huo |
 |
| Mwenyekiti wa kamati ya kudumu ya miundombinu ya bunge JUMA KAPUYA akizngumza katika kikao cha kamati hiyo wakati walipotembelea mamlaka ya hali ya hewa jijini Dar es salaam leo |
 |
| Wajumbe hao wakaamua kutembelea na kuona jinsi utendaji kazi wa mamlaka hiyo unavyoendelea ambapo hapa wanashughudia moja ya vituo vya kupima hali ya hewa Tanzania kituo ambacho kinaendeshwa na wataalam kutoka Tanzania |
SOMA TAARIFA NZIMA JINSI TMA WANAVYOENDESHA KAZI ZAKE
1.0 UTANGULIZI
1.1 Historia Fupi
Mamlaka ya Hali ya Hewa Tanzania (TMA)
ilianzishwa rasmi mwaka 1999 kwa Sheria Namba 30 ya uanzishwaji wa Wakala
(Executive Agencies Act Na.30 of 1997) kuchukua nafasi ya iliyokuwa Idara Kuu
ya Hali ya Hewa (Directorate of Meteorology). Mabadiliko hayo yalilenga
kuongeza ufanisi katika kutoa huduma za hali ya hewa.
Idara kuu ya Hali ya Hewa ilianzishwa Mwaka
1978 baada ya kuvunjika kwa Jumuiya ya Afrika ya Mashariki, ikiwa na jukumu la
kupima, kukusanya, kuchambua, kuhifadhi na kutoa taarifa za hali ya hewa
nchini. Kabla ya hapo huduma hizo zilikuwa zikitolewa na Idara ya Hali ya Hewa
ya Afrika Mashariki (EAMD).
1.2 Dira na Dhamira
1.2.1
Dira ya TMA:
Dira ya Mamlaka ya Hali ya Hewa ni ‘Kuwa kitovu bora cha utoaji wa huduma za hali
ya hewa zenye hadhi ya kimataifa ifikapo mwaka 2015’.
1.2.2
Dhamira ya TMA
Dhamira ya Mamlaka ya Hali ya Hewa ‘Kutoa
huduma za hali ya hewa zilizo bora, zinazokidhi matarajio ya wadau na hivyo
kuchangia katika kulinda maisha yao, mali, mazingira na pia kuchangia katika
azma ya Taifa ya kupunguza umaskini’.
1.2.3
Kaulimbiu ya utoaji wa
Huduma za Hali ya Hewa (Quality Statement)
Kaulimbiu ya Mamlaka katika utoaji huduma bora za
hali ya hewa kulingana na viwango vilivyowekwa na Shirika la Kimataifa la
Viwango Ulimwenguni (ISO) ni ‘Sisi, wafanyakazi wa Mamlaka ya Hali
ya Hewa Tanzania tumedhamiria kutoa huduma bora zenye kukidhi matarajio ya
wadau wetu kwa kufuata misingi na viwango vilivyokubalika kitaifa na kimataifa
kwa kuendelea kuboresha taratibu zetu za kazi’
1.3 Muundo wa TMA
Kwa sasa Mamlaka ya Hali ya Hewa Tanzania ni
Wakala wa Serikali chini ya Wizara ya Uchukuzi. Mamlaka inaongozwa na
Mkurugenzi Mkuu ambaye anawajibika kwa Katibu Mkuu wa Wizara. Mamlaka ina Bodi
ya Ushauri (MAB) ambayo inaundwa na wajumbe saba akiwemo Mwenyekiti ambapo Mkurugenzi
Mkuu ni katibu wa Bodi.
Mamlaka imegawanyika katika Divisheni
nne ambazo ni: Huduma za Utabiri, Huduma za Utafiti na Matumizi ya Hali ya
Hewa, Huduma za Ufundi na Huduma Saidizi na ofisi ya Zanzibar ambazo huongozwa
na Wakurugenzi wakisaidiwa na Mameneja wa Idara mbalimbali kama inavyoonekana
kwenye Jedwali Na.1. Mamlaka pia ina Chuo cha Hali ya Hewa kilichopo mkoani Kigoma.
Jedwali Na.1: Muundo wa
Mamlaka ya Hali ya Hewa Tanzania [TMA]
SURA YA
PILI
2.0 UBORESHAJI WA HUDUMA ZA HALI YA HEWA NCHINI
Mamlaka imeendelea na utekelezaji
wa mipango ya uboreshaji wa huduma za hali ya hewa nchini kwa kuzingatia Dira
ya Taifa ya maendeleo (Vision 2025), MKUKUTA na Mpango wa Taifa wa Maendeleo wa
miaka mitano.
Katika utekelezaji wa Mpango wa
Taifa wa maendeleo wa miaka mitano, Mamlaka imetengewa maeneo 8 ya utekelezaji
ambayo yanatekelezwa kwa awamu mbalimbali ili kuhakikisha vipaumbele vya
Mamlaka vinazingatiwa na kutekelezwa kikamilifu. Aidha, maandalizi ya Mpango na
Bajeti kwa mwaka 2015/16 yamezingatia mahitaji na vipaumbele hivyo katika
kuboresha huduma za hali ya hewa nchini.
2.1 Majukumu ya Mamlaka.
Katika uboreshaji wa huduma za hali ya hewa
nchini, Mamlaka ya Hali ya Hewa inao wajibu mkubwa wa kusimamia masuala yote
yanayohusiana na hali ya hewa hapa nchini ikiwa ni pamoja na kutoa tahadhari ya
majanga yanayosababishwa na hali mbaya ya hewa pamoja na matukio ya TSUNAMI na
kubadilishana taarifa na data za hali ya hewa katika mtandao wa dunia kulingana
na makubaliano ya kimataifa.
Katika kutimiza wajibu huo, Mamlaka inatekeleza
majukumu yafuatayo:-
1.1 Kuanzisha
na kuendesha vituo vya hali ya hewa ili kupata data na taarifa za hali ya hewa
kwa ajili ya kutoa huduma za hali ya hewa katika sekta mbalimbali za kiuchumi
na kijamii hasa katika sekta za kilimo, usafiri na uchukuzi, miundombinu, maji,
nishati, mazingira, utalii, n.k.
1.2 Kutoa
utabiri wa hali ya hewa wa kila siku, muda wa siku 10, mwezi na wa msimu na
kutoa tahadhari ya hali mbaya ya hewa na kuhakikisha taarifa hizi zinawafikia
walengwa katika muda muafaka.
1.3 Kufuatilia,
kupima na kufanya utafiti wa kisayansi kuhusiana na mabadiliko ya hali ya hewa
nchini (Climate change).
1.4 Kuendeleza
na kutunza mtandao wa vituo vya kupima na kuangaza hali ya hewa ili kukidhi makubaliano
ya kimataifa ya kushirikiana katika kubadilishana data na taarifa za hali ya
hewa na nchi nyingine duniani kwa usalama wa watu na mali zao.
1.5 Kushirikiana
na taasisi za kanda na za kimataifa kuhusu shughuli za hali ya hewa kama vile
(Jumuiya ya Maendeleo ya Nchi za Kusini mwa Afrika (SADC); Jumuiya ya Afrika
Mashariki (EAC), Shirika la Hali ya Hewa Duniani (WMO) na Shirika la Usafiri wa
Anga Duniani (ICAO).
1.6 Kuiwakilisha
nchi katika masuala yote yanayohusu hali ya hewa kimataifa ambapo Mkurugenzi
Mkuu ni mwakilishi wa kudumu wa Tanzania katika shirika la Hali ya Hewa Duniani
(Permanent Representative of Tanzania with the World Meteorological
Organization (WMO)).
1.7 Kuhakikisha
Mamlaka ina wataalamu wa kuiwezesha kutimiza majukumu yake kulingana na
makubaliano ya kimataifa.
2.2 HUDUMA ZITOLEWAZO NA MAMLAKA
Mamlaka katika utekelezaji wa majukumu yake
hutoa huduma za hali ya hewa kwa sekta mbalimbali za kiuchumi na kijamii ikiwa
ni pamoja na kilimo, usafiri wa anga, usafiri wa kwenye maji na usafiri wa nchi
kavu; ulinzi na usalama, ujenzi, maji, nishati,
utalii, utaratibu wa kukabiliana na maafa na nyinginezo kama
zinavyooneshwa kwenye Jedwali namba 2. Huduma za hali ya hewa zitolewazo
na Mamlaka kwa sekta ya Usafiri wa Anga zimefikia viwango vya kimataifa (ISO
9001:2008 certified Aeronautical Meteorological Services).
Jedwali Na.2: Huduma
zitolewazo na Mamlaka ya Hali ya
Hewa nchini.
Na.
|
SEKTA
|
HUDUMA ZITOLEWAZO
|
1.
|
KILIMO
|
·
Taarifa za hali ya hewa zinazomsaidia mkulima
kupanga shughuli za kilimo, hususani utayarishaji wa mashamba, muda wa kupanda,
aina ya mbegu, upaliliaji, unyunyiziaji dawa, uwekaji mbolea na uvunaji na
uhifadhi wa mazao.
·
Mwanzo
na ukomo wa misimu ya mvua humsaidia mkulima kupanga aina za mazao.
·
Kuwajengea
wafugaji uwezo wa kuratibu shughuli za ufugaji kulingana na taarifa za hali
ya hewa za misimu.
·
Nguvu na Mwelekeo wa upepo kwa ajili ya
shughuli za uvuvi
·
Taarifa za mnururisho (evaporation) na upepo
kwa ajili ya Kilimo cha umwagiliaji.
|
2.
|
NISHATI
|
·
Taarifa kuhusu mielekeo ya upepo kwa ajili ya
uzalishaji wa nishati itokanayo na upepo.
·
Taarifa kuhusu upatikanaji wa nguvu ya mionzi
ya jua kwa ajili ya uzalishaji wa nishati ya jua.
·
Taarifa za hali ya joto kwa ajili ya kazi za
kikemikali, mvua kwa ajili ya “river discharge” na hali ya hewa kwa ujumla
kwa ajili ya uzalishaji wa nishati ya gesi (natural gas).
·
Taarifa za mnururisho (evaporation) kwa ajili
ya uzalishaji wa nishati ya maji.
·
Mabadiliko ya hali ya hewa yanayoweza kuathiri
uzalishaji wa nishati mbali mbali.
|
3.
|
MADINI
|
·
Utabiri wa hali ya hewa kwa ajili ya shughuli
za uchimbaji wa madini.
·
Utabiri kuhusu mafuriko kwa usalama wa
wachimbaji.
·
Urefu wa vipindi vya kiangazi na masika katika
kupanga muda wa kuchimba madini.
·
Hali ya bahari kwa ajili ya uzalishaji wa
madini ya chumvi.
·
Data za hali ya hewa kuhusu unyevunyevu (humidity),
joto, upepo na mvua kwa ajili ya shughuli za uchimbaji madini.
|
4.
|
ULINZI NA USALAMA
|
·
Utabiri wa hali ya hewa kwa ajili ya shughuli
za kijeshi angani.
·
Taarifa za hali ya hewa kwa ajili ya
mipangilio ya shughuli za kijeshi kama vile mazoezi porini, kulenga shabaha
n.k.
·
Mafunzo kwa wanajeshi kuhusu namna ya kutabiri
hali ya hewa kama sehemu muhimu ya operesheni za kijeshi.
·
Mafunzo na mitihani ya kupima uelewa wa hali
ya hewa kwa marubani wa ndege za kijeshi.
|
5.
|
USAFIRI WA ANGA
|
·
Taarifa za hali ya hewa kwa ajili ya kupaa na
kutua kwa ndege.
·
Utabiri wa hali ya hewa kwa ajili ya usalama
wa njia za ndege (route forecast).
·
Taarifa za hali ya hewa kwa ajili ya kuegesha
ndege.
·
Taarifa za hali ya hewa kwa ajili ya huduma
mbalimbali za wasafiri.
·
Taarifa za hali ya hewa kwa ajili ya shughuli
za uokoaji na utafutaji (Search and Rescue).
·
Taarifa za hali ya hewa hususani mwelekeo wa upepo
kwa ajili ya usalama wa ndege na abiria.
·
Mafunzo na upimaji viwango vya ubora kwa
marubani wa ndege za kiraia katika taaluma ya hali ya hewa.
·
Mafunzo kwa maafisa waongoza ndege.
|
6
|
USAFIRI WA NCHI
KAVU NA KWENYE MAJI
|
·
Taarifa za utabiri na viwango vya mvua wakati
wa kupanga na kujenga miundombinu ya barabara
·
Taarifa za hali ya hewa kwa ajili ya huduma
mbalimbali za wasafiri.
·
Taarifa za hali ya hewa kwa ajili ya shughuli
za uokoaji na utafutaji (Search and Rescue).
·
Taarifa za upepo na mwelekeo wake
·
Taarifa za urefu wa Mawimbi
·
Taarifa ya hali ya joto la bahari
·
Taarifa ya unyevu ili kutambua hali ya
barabara
·
Taarifa za upeo wa kuona (visibility)
·
Taarifa za mvua
|
7.
|
VIWANDA
|
·
Taarifa za hali ya hewa kwa ajili ya kuzuia
uchafuzi wa mazingira.
·
Taarifa za hali ya hewa kwa ajili ya shughuli
za ujenzi wa viwanda, sehemu ya kujenga viwanda hivyo na matumizi sahihi ya
mashine za ujenzi kulingana na hali ya hewa.
·
Taarifa
za hali ya hewa kwa ajili ya utupaji na uteketezaji wa taka za viwanda.
|
8.
|
UTALII
|
·
Taarifa za hali ya hewa kwa ajili ya kupanga
shughuli za utalii kama vile muda mzuri kwa watalii ambapo wanyama wengi wapo
katika mbuga zetu za Taifa ukizingatia wanyama huhama kulingana na hali ya
hewa (movement of wildlife) hata wakati mwingine kuvuka mipaka.
·
Mwelekeo wa upepo kwa ajili ya safari za
Maputo (hot air balloons), n.k.
·
Taarifa za hali ya hewa kwa usalama wa watalii
na mali zao.
·
Taarifa za hali ya hewa kwa ajili ya usimamizi
wa rasimali ya wanyamapori.
|
9.
|
UJENZI
|
·
Kiasi cha mvua kwa ajili ya shughuli za
ujenzi.
·
Hali ya joto kwa ajili ya shughuli za ujenzi.
·
Taarifa kuhusu mielekeo na kasi ya upepo.
·
Maelezo
kuhusu joto na unyevunyevu wa anga.
·
Taarifa
za hali ya hewa kwa ajili ya mipango ya ujenzi.
|
10.
|
TAASISI ZA ELIMU NA UTAFITI
|
·
Kutoa
waalimu wanaofundisha masuala ya hali ya hewa.
·
Mafunzo
kwa vitendo kwa ajili ya wanafunzi kutoka vyuo mbali mbali ndani na nje ya
nchi.
·
Kushirikiana
katika tafiti mbali mbali.
·
Data
za hali ya hewa kwa utafiti wa kilimo, afya, uvuvi, maji, mifugo nk..
·
Kushiriki
katika uchambuzi wa tafiti mbalimbali ndani na nje ya nchi.
|
11.
|
MAJI NA MAZINGIRA
|
·
Taarifa za mvua.
·
Taarifa
za mnururisho (evaporation) na joto.
·
Taarifa
za hali ya hewa kwa ajili ya uvunaji wa maji ya mvua.
·
Utabiri
kuhusu mafuriko, mipango ya umwagiliaji na kupungua kwa vina vya maji katika
mito sehemu mbali mbali nchini.
·
Taarifa
ya hali ya hewa kwa ajili ya ujenzi wa mabwawa ya maji.
·
Mabadiliko
ya hali ya hewa na ongezeko la joto duniani. (Global Warming).
·
Taarifa
za mabadiliko ya hali ya hewa na athari zake katika mazingira.
|
12.
|
MENEJIMENTI YA
MAAFA
|
·
Utabiri wa hali ya hewa ya mwelekeo wa misimu
mbali mbali ya mvua.
·
Taarifa za nyongeza kuhusu mwenendo wa msimu
hutolewa mara kwa mara.
·
Taarifa za kuhusu mabadiliko ya hali ya hewa.
·
Tahadhari dhidi ya hali mbaya ya hewa,
hususani vimbunga, upepo mkali, mvua kubwa, ukame nk.
·
Mamlaka ya Hali ya Hewa hushiriki kama mjumbe
wa Kamati ya Taifa ya Maafa.
|
13.
|
UMMA
|
·
Utabiri kwa ajili ya shughuli za kila siku za
wananchi kama vile sherehe, mikutano nk..
·
Mipangilio ya shughuli za kitaifa.
·
Machweo
na mawio ya jua.
·
Tahadhari
dhidi ya majanga kama vile mafuriko, kiangazi, radi n.k.
·
Utabiri
kwa ajili ya uandaaji wa ratiba za michezo mbali mbali ambayo inaweza
kuvurugwa na mabadiliko ya hali ya hewa.
|
14.
|
MENGINEYO
|
·
Makampuni
ya Bima na Mabenki.
·
Shule za msingi na sekondari.
·
Taasisi za Kimataifa.
·
Taasisi zisizo za kiserikali (NGOs)
·
Taasisi za dini
·
Nk.
|
2.3 Malengo ya Mamlaka:
Katika kuhakikisha huduma za hali
ya hewa nchini zinakuwa endelevu na zinaboreshwa, Mamlaka imejiwekea malengo
makuu tisa (9) ya utekelezaji wa shughuli zake kupitia Mpango Mkakati ambayo
ni:-
i.
Kutoa huduma bora na za uhakika za hali ya hewa;
ii.
Kuajiri wafanyakazi wa kutosha, kutoa mafunzo na
kuhakikisha matumizi ya nyenzo mbalimbali yanafanyika;
iii.
Kuwa na Vifaa na mitambo ya kisasa ya hali ya hewa;
iv.
Uboreshaji wa mfumo wa usimamizi wa ubora wa
utoaji wa huduma za hali ya hewa;
v.
Kufanya
utafiti wa masuala mbalimbali ya hali ya hewa;
vi.
Kuongeza
uelewa wa huduma za hali ya hewa kwa wananchi;
vii.
Uboreshaji
wa mahusiano ya kimataifa katika masuala ya hali ya hewa;
viii.
Kuimarisha
miundombinu ya hali ya hewa; na
ix.
Kutoa
elimu kwa wafanyakazi ili kupunguza madhara yatokanayo na UKIMWI na kuboresha
huduma.
SURA YA TATU
3.0 MAFANIKIO YA UTEKELEZAJI WA MALENGO
YA MAMLAKA KATIKA KIPINDI CHA FEBRUARI 2014 MPAKA FEBRUARI 2015
3.1 UTAYARISHAJI NA USAMBAZAJI WA TAKWIMU NA TAARIFA ZA HALI YA HEWA
3.1.1
UPIMAJI WA HALI YA HEWA
Chanzo kikuu cha taarifa za hali
ya hewa ni kazi ya upimaji ambayo hufanywa katika vituo mbalimbali vya hali ya
hewa nchini vinavyojumuisha vituo vikuu 29, vituo vya hali ya hewa na kilimo 15
n.k. Upimaji wa hali ya hewa hufanyika katika uso wa dunia (bahari na nchi
kavu) na Anga za Juu kama inavyooneshwa kwenye picha namba 1.
Upimaji wa hali ya hewa ya Anga
za Juu huhusisha vifaa na njia mbalimbali ikiwemo Satelaiti, Ndege, Maputo
Makubwa n.k. Uangazi kwenye uso wa dunia (bahari na nchi kavu) huhusisha vifaa
na vituo mbalimbali vya nchi kavu na kwenye maji.
Picha Na.1: Mtandao wa Uangazi Duniani
 |
 |
Mamlaka inamiliki na kuendesha
Mtandao wa Vituo vya kupima na kufuatilia mwenendo wa hali ya hewa nchini kama
inavyooneshwa kwenye picha namba 2 hadi 4. Baadhi ya vituo katika mtandao huo
hasa vile vya kupima mvua na vile vya hali ya hewa na kilimo, huendeshwa kwa
ushirikiano na baadhi ya taasisi hapa nchini kama vile shule, vijiji, vituo vya
utafiti, taasisi za dini, Wizara ya Kilimo na Chakula, Wizara ya Maji na
Umwagiliaji n.k. Hata hivyo vituo vilivyopo havikidhi mahitaji. Hali halisi ya
vituo na mahitaji imeonyeshwa kwenye Jedwali namba 3.
Jedwali Na.3 Mtandao wa Vituo na
Mahitaji halisi:
Aina ya vituo
|
Vilivyopo
|
Pungufu
|
|
1.
|
Vituo Vikuu vya Hali ya Hewa
|
29
|
3
|
2.
|
Vituo vya Kupima Hali ya Hewa ya Anga la Juu
|
1
|
3
|
3.
|
Vituo vya Hali ya Hewa na Kilimo
|
15
|
5
|
4.
|
Vituo vya Klaimatolojia
|
60
|
100
|
5.
|
Vituo vya Hali ya Hewa vinavyojiendesha
vyenyewe (AWS).
|
13
|
88
|
6.
|
Vituo vya Rada ya Hali ya Hewa
|
1
|
5
|
7.
|
Vituo vya kupimia Mvua
|
500
|
-
|
8.
|
Vituo vya kupima Mvua vinavyojiendesha
vyenyewe
|
0
|
2500
|
Picha Na 2: Vituo vya Hali ya Hewa
vilivyopo na vinavyotarajiwa kuanzishwa
 |
 |
Picha Na.3: Baadhi ya vifaa vya hali ya
hewa
 |
 |
 |
 |
Picha Na 4: Mtambo wa kupima hali ya hewa
ya anga ya juu (Upper Air) uliopo JNIA
Katika kuboresha
mtandao wa vituo vya hali ya hewa nchini, Kituo kipya cha hali ya hewa cha
Songwe kimeanza kutoa huduma katika Uwanja wa ndege wa Kimataifa wa Songwe.
Mamlaka imefanikiwa pia kufanya ukarabati wa vituo na Ofisi za hali ya hewa
katika maeneo ya Dodoma, Tabora na Mlingano. Huduma za hali ya hewa kwa usafiri
wa maji zimeboreshwa kwa kuanzisha ofisi huko Mwanza. Maandalizi ya kuanza kutoa huduma hizo huko Kigoma yapo
kwenye hatua za mwisho.
Mamlaka kupitia miradi ya washirika wa maendeleo pia imefanikiwa
kununua na kufunga Mitambo 8 ya kupima hali ya hewa inayojiendesha yenyewe
katika sehemu mbalimbali nchini kama na pia iko katika mchakato wa ununuzi wa
Mitambo mingine 16 kupitia miradi ya washirika wa maendeleo. Picha namba 5
inaonesha mtambo wa kupima hali ya hewa unaojiendesha wenyewe.
Picha Na. 5: Mtambo wa kupima hali ya hewa
unaojiendesha wenyewe.
Aidha, Mamlaka kupitia
karakana yake iliyoko katika Uwanja wa ndege wa Kimataifa wa JNIA imefanikiwa
kutengeneza ‘standard raingauges’ zaidi ya 150 na minara ya vifaa vya hali ya
hewa. Karakana hiyo imeongezewa uwezo wa kutengeneza baadhi ya vifaa ambavyo ni
‘Stevenson screen’ pamoja na
‘evaporation pan’.Picha namba 6 ni sehemu ya ‘standard raingauges’
zilizotengenezwa.
Picha Na.6: Vifaa vilivyotengenezwa katika
karakana ya Mamlaka.
Uhakiki wa vifaa vya
hali ya hewa (barometers) unaendelea kufanyika kupitia mtambo wa Mamlaka ulioko
JNIA. Uhakiki wa vipima joto (Thermometers calibration) umefanyika kwa
kushirikiana na Shirika la Viwango Tanzania (TBS).Picha Namba 7 ni mtambo wa
uhakiki wa barometers.
Picha Na 7: Pressure Calibration Unit iliyopo katika karakana ya
Mamlaka JNIA
Mamlaka imekamilisha ufungaji wa
rada ya pili ya hali ya hewa huko Kiseke, Mwanza. Rada hiyo imeishafanyiwa
majaribio na sasa inafanya kazi chini ya kipindi cha uangalizi wa mtengenezaji
kulingana na taratibu. Miundombinu ya Kituo cha Radar Kiseke imekamilika
ikihusisha uzio, kibanda cha mlinzi pamoja na uwekaji wa umeme. Picha namba
8-10 ikionesha kituo cha Radar Kiseke Mwanza na ramani ya mtandao wa rada
nchini.
 |
 |
Picha Na.8: Kituo cha
Radar Kiseke Mwanza.
Picha Na.9: Barabara ya kuelekea eneo la
kituo cha Radar ya Hali ya Hewa Kiseke, Mwanza.
Kulingana na mahitaji ya
kufuatilia mifumo ya hali ya hewa nchini Mamlaka inatakiwa kuwa na mtandao wa
Rada saba za hali ya hewa .
Picha Na. 10: Maeneo ya mtandao
unaohitajika wa Vituo vya Rada nchini.
3.1.2
MAWASILIANO YA DATA NA
TAARIFA ZA HALI YA HEWA
Taarifa za hali
ya hewa hazina mipaka, hivyo ni jukumu la Mamlaka ya Hali ya Hewa kubadilishana
data na taarifa za hali ya Hewa kikanda
na kimataifa kwa kutumia mtandao wa mawasiliano wa Shirika la Hali ya Hewa
Duniani. Picha namba 11 ikionesha Mtandao wa Mawasiliano ya hali ya hewa
Duniani
 |
Picha
Na 11: Mtandao wa Mawasiliano ya hali ya hewa Duniani
Aidha, upimaji hufanyika vituoni ambapo mtandao wa
mawasiliano husaidia kufikisha data hizo katika Kituo Kikuu cha Utabiri nchini kwa
uhakiki na uchambuzi kwa ajili ya kubadilishana kikanda na kimataifa na kwa
ajili ya kuandaa utabiri wa hali ya hewa. Picha namba 12 ikionesha Mtandao wa
Mawasilano ya hali ya hewa Tanzania.
 |
Picha Na 12: Mtandao wa Mawasilano ya hali ya hewa
Tanzania
Mamlaka
imeendelea kuboresha mitambo yake ya mawasiliano, na usambazaji wa taarifa za
hali ya hewa inayohusisha mitambo ya TRANSMET na AFTN . Picha namba 13
ikionesha Mtambo wa Mawasilano ya hali ya hewa TRANSMET
Katika
kuhakikisha kunakuwa na utayarishaji endelevu wa taarifa za hali ya hewa,
Mamlaka imenunua na kufunga Mtambo wa kuhifadhi umeme pindi unapokatika ili
kuhakikisha data na taarifa za hali ya hewa zinapokelewa kutoka vituoni na
kutumwa katika mfumo wa Kimataifa.
Aidha, kwa
kutumia wataalamu wake, Mamlaka imefanikiwa kubuni na kutengeneza mfumo wa
mawasiliano ya taarifa za hali ya hewa kutoka vituoni unaoitwa DMO ambao
umerahisisha upatikanaji wa data za hali ya hewa.
Picha Na 13: Mtambo wa Mawasilano ya hali ya hewa TRANSMET
3.1.3 UCHAMBUZI WA DATA ZA HALI YA HEWA
Uchambuzi wa
taarifa za hali ya hewa hufanyika baada ya kukusanywa kwa takwimu za hali ya
hewa katika kituo kikuu cha utabiri nchini. Uchambuzi huu hufanyika ndani ya
saa 24 kwa kutumia mitambo mbalimbali ya hali ya hewa kama vile Aeromet web, SYNERGIE
na Kompyuta (Computer Clusters) ukihusisha pia na wataalamu waliobobea. Matokeo
ya uchambuzi huo hupelekea kupatikana kwa utabiri wa kila siku, siku 5, 10,
mwezi na msimu pamoja na utoaji wa tahadhari ya hali mbaya ya hewa.
Mamlaka imeendelea
kuboresha mifumo yake ya uchambuzi ikihusisha ununuzi wa mtambo mpya wa kisasa
wa Aeromet web na pia kuboresha (upgrade) mtambo wa SYNERGIE. Uboreshaji huu
umeendana na utoaji wa mafunzo kwa mafundi na wataalamu wa hali ya hewa ili
kuwa na matumizi endelevu ya vifaa na mitambo ya hali ya hewa. Picha namba 14
ikionesha uboreshaji na mafunzo ya mtambo wa uchambuzi wa hali ya hewa SYNERGIE
 |
 |
Picha Na 14:
Uboreshaji na mafunzo ya mtambo wa uchambuzi wa hali ya hewa SYNERGIE
Aidha, Mamlaka pia imekamilisha
majaribio ya Mtambo wa kuchambua data za hali ya hewa (Computer Cluster).
 |
 |
Picha Na 15: Mtambo wa kuchambua data za hali ya hewa (Computer
Cluster) iliyofungwa huko JNIA
Uchambuzi wa taarifa za hali ya
hewa kwa kutumia ‘Computer Cluster’ umeanza kusaidia kutoa utabiri katika
maeneo madogo madogo ya nchi ikiwemo Ziwa Nyasa na Tanganyika.
 |
Picha Na 16: Utabiri kuhusu Upepo (10 meter
winds) katika Ziwa Nyasa na mvua inayotarajiwa katika kipindi cha saa tatu (27/02/2015)
Uboreshaji huu wa mifumo ya
uchambuzi wa data za hali ya hewa umesaidia katika ubadilishanaji wa data za
hali ya hewa, uchambuzi wake na pia utabiri wa hali hewa na hivyo kuendana na
ukuaji wa mahitaji ya huduma za hali ya hewa nchini. Picha namba 15-16
ikionesha mtambo wa Computer Cluster na utabiri kwa Ziwa Nyasa.
3.1.4
UTABIRI WA HALI YA HEWA
Mamlaka imeendelea kutoa
utabiri wa hali ya hewa wa kila siku, siku kumi, mwezi na msimu. Katika kipindi
husika, viwango vya usahihi wa utabiri wa hali ya hewa unaotolewa na Mamlaka
vimeendelea kuongezeka na kufikia asilimia
78.9 kwa utabiri wa siku na asilimia 87.5 kwa utabiri wa msimu. Picha namba
17 ikionesha utabiri wa Msimu wa Mvua za Masika (MAM, 2015)
 |
Picha Na 17: Utabiri wa Msimu wa Mvua za Masika (MAM, 2015)
Aidha, Mamlaka imeendelea
kufuatilia mwenendo wa mifumo ya hali ya hewa na kutoa utabiri na tahadhari ya
hali mbaya ya hewa. Tahadhari hizi zimesaidia kupunguza na kuzuia madhara ya matukio
yatokanayo na hali mbaya ya hewa katika sekta mbalimbali za kiuchumi na
kijamii. Picha namba 18 ikionesha baadhi ya athari zitokanazo na hali mbaya ya
hewa (Mvua kubwa Dar es Salaam 12 Aprili, 2014 na Kahama Shinyanga 03/03/2015)
Picha Na 18: Baadhi ya athari zitokanazo na hali mbaya ya hewa (Mvua
kubwa Dar es Salaam 12 Aprili, 2014 na Tufani iliyotokea Kahama Shinyanga
03/03/2015)
3.1.5 USAMBAZAJI WA TAARIFA ZA HALI YA HEWA
Mamlaka imeendelea kusambaza taarifa za hali ya hewa kwa jamii kupitia vyombo
mbalimbali vya habari pamoja na Mamlaka na Taasisi za Serikali. Vyombo hivyo
vinajumuisha magazeti 5, radio zaidi ya 23 na luninga 6 na mitandao karibu yote ya kijamii iliyopo
nchini. Picha namba 19 ikioneshab njia zinazotumiwa na Mamlaka (TMA) kusambaza
taarifa za hali ya hewa
 |
 |
Picha Na 19:
Njia zinazotumiwa na Mamlaka (TMA) kusambaza taarifa za hali ya hewa
Mamlaka pia imeendelea kushiriki katika Siku ya Hali ya Hewa Duniani na
maonesho ya Wiki ya Utumishi wa Umma na Nane nane ambapo katika maonesho ya
Nane nane, Mamlaka ilishiriki katika mikoa ya Dodoma, Mbeya na Morogoro.
Shughuli hizi zimekuwa zikielimisha umma
kuhusu mabadiliko ya hali ya hewa na umuhimu wa kutumia taarifa za hali
za hewa katika shughuli mbalimbali za kiuchumi na kijamii. Picha namba 20
ikionesha wananchi wakitembelea banda la maonesho ya Nanenane huko Mbeya na
kupata maelezo kutoka kwa mfanyakazi wa Mamlaka
Picha Na 20: Wananchi wakitembelea banda la maonesho ya Nanenane huko
Mbeya na kupata maelezo kutoka kwa mfanyakazi wa Mamlaka
Mamlaka imefanikiwa
kuboresha studio ya hali ya hewa kwa kubadilisha Studio hiyo toka mfumo wa
zamani wa Analojia kwenda mfumo wa kisasa wa digitali. Aidha, kwa kutambua umuhimu wa vyombo vya habari,
Mamlaka imekuwa ikiandaa warsha mbalimbali zinazowahusisha wahariri na
waandishi kutoka vyombo mbalimbali vya habari hapa nchini kwa lengo la kuongeza
uelewa wa namna ya kusambaza kwa usahihi taarifa za hali ya hewa kwa jamii na
mrejesho wa mapokeo ya utoaji huduma za hali ya hewa nchini. Picha namba 21
ikionesha wadau wa sekta mbalimbali na wahariri wa vyombo vya habari wakati wa
warsha inayohusu utabiri wa mvua za msimu MAM 2015
Picha Na 21: Wadau wa sekta mbalimbali na wahariri wa vyombo vya habari wakati wa
warsha inayohusu utabiri wa mvua za msimu wa Machi-Mei 2015, iliyofanyika
Kibaha, Pwani tarehe 26/02/2015.
Mamlaka imeanzisha utaratibu wa kupata mrejesho kutoka kwa jamii kwa njia
ya mitandao ya kijamii na simu za mkononi kwa ajili ya kuboresha huduma za hali
ya hewa nchini. Mamlaka pia inatoa utabiri kwa sekta mbalimbali ikiwemo Afya na
Kilimo kwa kutumia mfumo wa MAPROOM kama inavooneshwa katika picha namba 22.
Picha Na.22: Mfumo wa
MAPROOM
3.2 MFUMO WA UTOAJI HUDUMA BORA KWA
USAFIRI WA ANGA (QUALITY MANAGEMENT SYSTEM (QMS) FOR AERONAUTICAL
METEOROLOGICAL SERVICES)
Mamlaka ya Hali ya Hewa Tanzania
imeendelea kutoa huduma bora za hali ya hewa kulingana na viwango vilivyowekwa
na Shirika la Kimataifa la Viwango Ulimwenguni (ISO). Utekelezaji wa mfumo huu
(QMS) umefanyika kwa vituo saba vilivyo katika viwanja vya ndege kwa kuongezewa
wafanyakazi, kufungwa baadhi ya vifaa vipya na vifaa kufanyiwa uhakiki
(calibration). Ukaguzi wa awali wa Kimataifa ulifanyika mwezi Novemba, 2011 na
Mamlaka ilifanikiwa kupata Cheti cha utoaji huduma bora za hali ya hewa kwa
ajili ya usafiri wa Anga (ISO 9001:2008). Ukaguzi huo umeendelea kila mwaka kwa
kipindi cha miaka mitatu (3) ya uhai wa
cheti hicho. Mwaka 2014 ukaguzi mwingine ulifanyika na Mamlaka kufanikiwa
kupata cheti ambapo kitadumu kwa miaka mitatu ijayo kwa kufanyiwa ukaguzi wa ufuatiliaji
kila mwaka kama picha namba 23 hadi 24
zinavyoonesha.
Picha Na 23: Ukaguzi wa huduma
za hali ya hewa kwa ajili ya Usafiri wa Anga (ISO 9001:2008) uliofanywa na
Kampuni ya Certech kutoka Canada
Picha Na 24: Cheti cha utoaji
wa huduma bora za hali ya hewa kwa ajili ya Usafiri wa Anga (ISO 9001:2008)
3.3 KUSHIRIKI KATIKA MASUALA YA KITAIFA NA KIMATAIFA YANAYOHUSIANA NA HALI YA HEWA.
Mamlaka ya
Hali ya Hewa inaiwakilisha Tanzania katika masuala yote yanayohusu hali ya hewa
kimataifa. Mkurugenzi Mkuu wa Mamlaka ni mwakilishi wa kudumu wa Tanzania
katika Shirika la Hali ya Hewa Ulimwenguni na pia ni mjumbe katika Baraza Kuu
la Shirika hilo (WMO Executive Council).
Katika
kutekeleza jukumu hilo, TMA imeshiriki kikamilifu katika kutekeleza programu
mbalimbali za Shirika la Hali ya Hewa Ulimwenguni (WMO) ambapo wataalam wa
Mamlaka ni wajumbe katika Tume (Commisions) mbalimbali za Shirika la Hali ya
Hewa Duniani na pia wamekuwa wakishiriki katika semina na mikutano mbalimbali
kikanda na kimataifa. Aidha, Tanzania
imekuwa mwenyeji wa mikutano mbalimbali ya kikanda inayohusu masuala ya hali ya
hewa. TMA imeendelea kutekeleza vyema jukumu iliyokabidhiwa na WMO la kutoa
utabiri wa hali mbaya ya hewa (Severe Weather Forecast) katika nchi za Afrika
Mashariki zilizoko katika ukanda wa Ziwa Victoria.
Mkutano wa Waheshimiwa
Mawaziri wa Afrika wanaosimamia taasisi za hali ya hewa ulifanyika Cape Verde
huko Afrika ya Magharibi na kwa sauti moja waheshimiwa walikubaliana kuboresha
huduma za hali ya hewa katika Afrika pamoja na kuzingatia ukomo wa muda
“deadlines” zilizowekwa na Shirika la Usafiri wa Anga duniani na Shirika la
Hali ya Hewa duniani ambazo ni:-
·
Huduma za hali ya hewa kwa Usafiri wa Anga
zinatakiwa ziwe zinatolewa na wataalamu wa hali ya hewa wenye shahada ya kwanza
ya hali ya hewa kuanzia Disemba, 2016
·
Kuanzisha utaratibu wa kupima utendaji kazi wa
wataalamu wa hali ya hewa (Competency Assessment) kuanzia mwezi Disemba, 2013
·
Kuanza kutumia mfumo mpya wa kutuma data za hali
ya hewa (TDFC) kikanda na kimataifa kuanzia mwezi, Novemba, 2014
·
Kuwa na mfumo wa utoaji wa huduma bora
zinazotambuliwa na Shirika la Viwango Duniani (ISO) kwa ajli ya Usafiri wa Anga
kuanzia mwezi Novemba, 2012
Tanzania
kupitia Mamlaka ya Hali ya Hewa imeweza kuzisaidia nchi nyingine kuboresha
shughuli za hali ya hewa kwa kutoa utalaamu wa aina mbalimbali katika Nyanja za
hali ya hewa ikiwa ni pamoja na ufungaji wa vifaa vya kisasa vya mfumo wa
kimahesabu wa utabiri (Numerical Weather Prediction) huko Uganda, Burundi na
Rwanda. Kwa upande wa ‘Competency Assessment, nchi zilizosaidiwa ni pamoja na
Saudi Arabia, Nigeria na Libya.
3.4 UTAFITI ULIO BORA WA HALI YA HEWA KWA LENGO LA KUBORESHA HUDUMA
Mamlaka katika kuboresha uhifadhi
wa data zinazopokelewa kutoka vituo mbalimbali hapa nchini, imefanikiwa kuhama
kutoka mfumo wa zamani wa CLICOM wa kuingiza na kuhifadhia data na kuhamia
kwenye mfumo wa kisasa wa CLIDATA ambao umeleta ufanisi katika utendaji kazi na
usalama wa data. Aidha, Mamlaka inaendelea na zoezi la kuokoa data (data
rescue) na kuhifadhi data katika mfumo wa kidigitali (softcopy) kutoka katika
hifadhi za karatasi (hardcopy) kama picha namba 25 inavyoonesha.
 |
 |
Picha Na.25: Hifadhi ya data za
hali hewa (Archive) na mfumo wa kigitali wa uhifadhi (CLIDATA)
Mamlaka imeendelea kufanya semina
za mabadiliko ya hali ya hewa (Climate Change) na changamoto zake katika shule
mbalimbali za sekondari hapa nchini ili kuongeza uelewa kwa wanafunzi na jamii
kwa ujumla kuhusu mabadiliko ya hali ya hewa kama picha namba 26 inavyoonesha.
Picha Na 26: Mkurugenzi wa Huduma za Utafiti Dkt Ladislaus Chang’a
akitoa maelezo kwa wanafunzi wa shule ya sekondari Nawenge huko Mahenge,
Morogoro.
Mamlaka imeendelea kushiriki
katika kufanya tathmini ya hali ya chakula nchini ikishirikiana na Wizara ya Kilimo,
Chakula na Ushirika ambapo kazi hii imesaidia katika uhifadhi na ugawaji wa
Chakula pale inapohitajika.
Katika kuboresha usambazaji wa
taarifa za hali ya hewa kwa wakulima na wafugaji, Mamlaka kwa kushirikiana na
Chuo kikuu cha Kilimo Sokoine imetayarisha mfumo wa ujumbe mfupi kwa mkulima
(Farm SMS) kupitia simu za mikononi ili kuweza kupata taarifa za hali ya hewa
hadi ngazi ya vijijini kwa kuanzia na maeneo ya Same, Monduli, Longido, Kiteto,
Chamwino, Ngorongoro Lushoto na Sengerema.
Mamlaka imefanikiwa kuanzisha
utoaji wa matoleo ya taarifa ya mwaka ya hali ya hewa kwa Tanzania (TMA Statement
on the Status of the National Climate). Mamlaka pia imefanikiwa kuanzishwa
matoleo ya Jarida la Utafiti wa hali ya hewa nchini (TMA Research Journal)
ambapo tayari matoleo mawili (2) yalishatoka na matayarisho kwa toleo la tatu
(3) yako katika hatua za mwisho.
Mamlaka imefanikiwa kukamilisha
awamu ya kwanza ya utekelezaji wa mradi wa utabiri wa jadi (indigenous knowledge in weather and climate prediction) unaohusisha
utafiti uliokuwa unafanyika kwa Tarafa
za Ismani na Mahenge kwa mafanikio makubwa. Aidha, Mamlaka inaendelea na
utekelezaji wa awamu ya pili ambayo imejikita zaidi katika utoaji wa elimu kwa
wananchi wa Kata ya Ismani kuhusu masuala ya mabadiliko ya tabia nchi (Climate
Change Awareness). Mradi huu unafanywa kwa kushirikiana na watafiti kutoka Chuo
Kikuu cha Dar es Salaam, na Chuo Kikuu cha Kilimo cha Sokoine SUA).
3.5 KUJENGA UWEZO WA UTENDAJI NA RASILIMALIWATU
3.5.1
Watumishi na Ajira
Mamlaka ni taasisi ya Muungano
yenye jumla ya Watumishi 593 walio katika vituo mbalimbali nchini ambapo 460
(77.6%) ni wanaume na 132 (22.4%) ni wanawake kama picha namba 27 inayoonesha. Watumishi
449 ni wenye fani ya hali ya hewa na 144 ni watumishi wenye fani za huduma saidizi
(supporting services). Aidha, kutokana na kupanuka kwa huduma za hali ya hewa
na hitaji la kuboresha huduma zitolewazo, Mamlaka inahitaji wafanyakazi wa
kutosha wenye ujuzi wa fani ya hali ya hewa na wengine wa fani za huduma saidizi.
Picha Na 27: Mgawanyo wa wafanyakazi kijinsia
3.5.2
Mafunzo
Katika
kuhakikisha kuwa Mamlaka inatoa huduma bora za hali ya hewa jitihada zifuatazo
zilifanyika:-
Katika kipindi husika Mamlaka
iliendelea kutekeleza mpango wake wa mafunzo ambapo wafanyakazi 56 wanaendelea
na masomo yao katika ngazi mbalimbali ikijumuisha wafanyakazi 37 ambao wako
katika ngazi ya shahada ya kwanza, 6 stashahada ya uzamili (Post Graduate
Diploma), 1 shahada za uzamili (MSc) na 4 katika shahada ya uzamivu (PhD) .
- Aidha jumla ya wafanyakazi 18 walihitimu masomo yao katika ngazi mbalimbali ikijumuisha wafanyakazi 11 katika shahada ya kwanza na 1 shahada ya uzamili (MSc) na 6 katika ngazi ya cheti .
- Mamlaka pia imeendelea kushirikiana na washirika wa maendeleo katika mafunzo ya muda mrefu ambapo Norway imefadhili wafanyakazi 2, WMO walifadhili wafanyakazi 6, Sweden 1 na Africa Kusini 1,
- Serikali kupitia Mamlaka ya Hali ya Hewa imeendelea kuboresha na kuimarisha shughuli za Chuo cha Taifa cha hali ya hewa Kigoma kwa kuendelea kuboresha miundombinu ya Chuo ambapo imekamilisha ujenzi wa ukuta kuzunguka eneo la chuo pamoja na ukarabati wa Nyumba za kuishi wanafunzi kama picha namba 28 had 29 zinavyoonesha.
 |
Picha Na 28: Kukamilika kwa ujenzi wa uzio wa NMTC
 |
 |
 |
 |
Picha Na 29: Kukamilika kwa ukarabati wa
Nyumba za kulala wanafunzi NMTC
- Chuo cha Hali ya Hewa Kigoma kimefanikiwa kupata usajili wa kudumu unaovuka mipaka (cross boarder registration) mwezi Machi, 2014 wenye namba REG/EOS/025. Usajili huu utawezesha Mamlaka kudahili wanafunzi kutoka katika nchi jirani kwa ajili ya masomo katika Chuo cha Hali ya Hewa Kigoma.
- Mamlaka ya Hali ya Hewa kwa kushirikiana na chuo kikuu cha Dar es Salaam wamefanikiwa kuanzisha mafunzo ya shahada ya kwanza ya hali ya hewa nchini kuanzia Septemba, 2013. Aidha, watumishi kutoka Mamlaka ya Hali ya Hewa wanashiriki kufundisha chuoni na pia Mamlaka inahusika katika kutoa mafunzo ya vitendo kuhusiana na fani ya hali ya hewa.
3.5.3
Taarifa ya hesabu
zilizoishia Juni 2013/14
Taarifa ya hesabu za mwaka
2013/14 , Mkaguzi na Mdhibiti Mkuu wa Serikali ameishakamilisha ukaguzi wake
tayari kwa kutoa ripoti Mamlaka imeendelea kutumia mfumo wa IFRS katika
uandaaji wa hesabu zake ambapo katika hesabu za mwaka wa fedha 2012/2013
zilizoishia Juni 2013, Mamlaka ilifanikiwa kupata hati safi kutoka kwa Mkaguzi
na Mdhibiti Mkuu wa Hesabu za Serikali. Aidha, Mamlaka imekuwa ikipata hati
safi tangu ilipoanzishwa mnamo mwaka 1999. .
3.5.4
Kupunguza madhara
yatokanayo na UKIMWI na kuboresha huduma.
Mamlaka imeunda kamati inayoshughulikia masuala ya
UKIMWI mahali pa kazi. Kamati hii kwa kushirikiana na Tume ya Taifa ya
Kupambana na Ugonjwa wa Ukimwi (TACAIDS)
imeendelea kuwaelimisha wafanyakazi juu ya janga la UKIMWI na kuwahamasisha
kuhusiana na upimaji wa hiari wa maambukizi ya ugonjwa wa UKIMWI. Mamlaka ya
Hali ya Hewa imeendelea kuwahudumia wafanyakazi wanaoishi na virusi vya UKIMWI
kwa kuwapatia posho ya chakula.
3.5.5 MASUALA MTAMBUKA.
3.5.5.1
Kamati ya Maadili sehemu
ya kazi
Mamlaka imefanikiwa kuanzisha
kamati hii kwa msaada wa kiushauri kutoka Tume ya Maadili na Taasisi ya
Kupambana na Kuzuia Rushwa (TAKUKURU).
Kamati husika inaendela na kazi baada ya kupatiwa mafunzo ya kiutendaji.
3.5.5.2
Kamati ya Jinsia
Mamlaka imefanikiwa kuanzisha
kamati ya Jinsia ambayo inashughulika na masuala ya jinsia. Mamlaka inazingatia
uwiano wa kijinsia katika mafunzo na uongozi hususani katika ngazi za
Wakurugenzi, Mameneja na Wakuu wa Vitengo. Pamoja na mafanikio hayo, Mamlaka
inaendelea kuzingatia uwiano huo ili kufikia malengo iliyojiwekea. Hata hivyo
changamoto kubwa ya kufikia uwiano wa jinsia katika Mamlaka ni uchache wa
wasichana wanaochagua na kusoma masomo ya sayansi katika ngazi ya kidato cha tano na sita.
SURA YA NNE
4.0 UTEKELEZAJI WA MRADI YA MAENDELEO
KWA MWAKA 2014/15
4.1 UTANGULIZI
Lengo la Mradi huu ni kuwa na Rada saba za hali
ya hewa nchi nzima, kununua vifaa vya hali ya hewa na pia kuimarisha
miundombinu ya hali ya hewa ili kuboresha utabiri na utoaji wa tahadhari ya
hali mbaya ya hewa.
4.1.1
Ujenzi wa Makao Mkuu na
Kituo Kikuu cha Utabri nchini (NMC)
Mamlaka inamiliki kiwanja chenye
Hati Na.80815 kilichoko mkabala na barabara ya Sam Nujoma ambapo inatarajiwa
kujenga Kituo Kikuu cha Utabiri nchini. Mamlaka imekamilisha upembuzi yakinifu
wa mradi huo (Feasibility Study) kwa ajili ya mchakato wa ujenzi wa Kituo Kikuu
cha Utabiri nchini. Kazi ya Usanifu wa mradi huo imeanza kwa kupitia Mshauri
Mwelekezi Ardhi University ambapo matokeo ya awali ya kazi hiyo (Sketch
Designing) inatarajiwa kuwasilishwa hivi karibuni.Uchambuzi wa kina (Detailed
Design) utafanyika baada ya ule wa awali kukamilika.
4.1.2
Ununuzi na ufungaji wa
Radar za hali ya hewa huko Kiseke, Mwanza
Mamlaka imefanikiwa kununua na
kufunga rada ya pili ya hali ya hewa huko Kiseke, Mwanza Miundombinu ya Kituo
cha Radar Kiseke imekamilika ikihusisha uzio, kibanda cha mlinzi pamoja na
uwekaji wa umeme uliogharimu kiasi cha Tshs. Mkataba wa ununuzi huo ulihusisha
pia mafunzo kwa mafundi na wataalamu wa hali ya hewa.
4.1.3
Uboreshaji na ununuzi wa
mitambo na vifaa vya hali ya hewa
Mamlaka imekamilisha zoezi la
kuboresha mfumo wa mawasiliano na uchambuzi wa data za hali ya hewa (upgrading
of meteorological data synergy system). Aidha, Mtambo wa uchambuzi wa viashiria
vya hali ya hewa na takwimu wa SYNERGIE umenunuliwa kwa ajili ya Kituo kikuu
cha Utabiri na vituo vingine vinne vya Zanzibar,
JNIA, KIA na Mwanza.
Mamlaka pia imefanikiwa kununua mfumo
wa Aeromet Web ambao utatumika katika kuboresha taarifa za hali ya hewa
zitolewazo kwa ajili ya Usafiri wa Anga. Aidha, Mamlaka imenunua mitambo miwili
ya kisasa ya TRNSMET kwa ajili ya kukusanya na kubadilishana data na taarifa za
hali ya hewa. Mamlaka pia imenunua vifaa mbalimbali vya hali ya hewa kwa ajili
ya kuboresha miundombinu ya upimaji na utabiri wa hali ya hewa.
4.1.4
Uboreshaji wa
miundombinu ya Chuo cha hali ya hewa Kigoma
Mamlaka ya Hali ya Hewa imeeendelea kuboresha na kuimarisha shughuli za Chuo
cha Taifa cha hali ya hewa Kigoma kwa kuendelea kuboresha miundombinu ya Chuo
ambapo imekamilisha ujenzi wa ukuta kuzunguka eneo la chuo pamoja na ukarabati
wa Nyumba 4 za kuishi wanafunzi. Aidha, Mamlaka inaendelea na mchakato wa
ujenzi wa Hosteli za wanafunzi ambapo iko katika hatua ya awali ya kufanya
upembuzi yakinifu wa mradi huo.
SURA YA TANO
5.0 CHANGAMOTO NA MIKAKATI YA
UTEKELEZAJI
5.1 Changamoto za Jumla
Pamoja na mafanikio ambayo Mamlaka ya Hali ya Hewa imepata bado inakabiliwa
na changamoto mbalimbali katika utekelezaji wa majukumu yake ikiwemo:
·
Kukosekana kwa jengo
la kudumu la Makao Makuu ya Mamlaka na Kituo Kikuu cha Utabiri na hivyo
kuathiri taratibu za kuweka mitambo ya kisasa ya utabiri kutokana na
makubaliano ya kimataifa yanayotaka baadhi ya mitambo ikishafungwa isihamishwe.
Aidha, jengo la kupanga linaigharimu Mamlaka fedha nyingi za Pango ambayo ni karibu 133 milioni kwa miezi mitatu.
·
Ufinyu wa Bajeti
·
Mabadiliko ya hali ya
hewa yanayosababisha mifumo ya hali ya hewa kubadilika badilika na kusababisha
kubadilika kwa misimu ya hali ya hewa na ongezeko la majanga yanayosababishwa
na hali mbaya ya hewa.
5.2 Changamoto za utekelezaji wa mradi wa rada
·
Wananchi wa Mwanza eneo ilipofungwa rada ya hali ya hewa wamekuwa na
wasiwasi na rada za hali ya hewa kuhusu mionzi ya mitambo yake. Hata hivyo Mamlaka
imetoa taarifa rasmi kuhusu suala hilo Wizara ya Uchukuzi ikionesha kutokuwepo
kwa mionzi inayoweza kusababisha madhara kwa wananchi. Sehemu ya maelezo hayo
ya kitaalamu ni
pamoja na
i.
Mawimbi ya Rada yanapungua nguvu kwa kufuata umbali kutoka eneo ilipo
rada.
ii.
Eneo la zaidi ya mita 600 kutoka ulipo mtambo wa rada ni eneo
lisilofikiwa na mionzi yenye ukali wa athari yoyote kwa wanadamu na viumbe
wengine na hivyo ni salama.
iii.
Chini ya mita 600 kutoka ilipo rada eneo lenye athari ni lile ambalo liko
katika urefu sawa na urefu wa antenna ya rada.
iv.
Kwa mji wa Mwanza ulivyo kwa sasa hakuna jengo lolote refu ambalo
limefikia usawa wa urefu ilipo rada (mita 1285 kutoka usawa wa bahari) na ambalo
liko ndani ya mita 600.
v.
Kwa wajenzi wa minara mirefu ya Mawasiliano ndani ya eneo la mita 600
kutoka ilipo rada ni vyema wakawasiliana na Mamlaka ili kuhakikisha ujenzi huo
unafanyika katika mazingira salama
(kuzimwa rada watakapokuwa juu ya minara hiyo).
·
5.3 Mikakati ya kuboresha huduma za hali ya hewa ;-
·
Serikali inaandaa Sera
ya Taifa ya Hali ya Hewa ambayo itafuatiwa na mapitio ya Sheria ya Hali ya Hewa
kwa ajili ya kuboresha utoaji na usimamizi wa huduma za hali ya hewa nchini .
·
Kuongeza Bajeti ya
Mamlaka kwa ajili ya kununua mitambo na vifaa na pia kuongeza mtandao wa vituo.
·
Kuandaa miradi
mbalimbali yenye lengo la kupata rasilimali kutoka kwa washirika wa maendeleo
ndani na nje ya nchi ili kuboresha huduma za hali ya hewa nchini.
·
Kuendeleza mpango wa
kufundisha wataalamu wapya na kuwapatia Mafunzo wafanyakazi waliopo kwa
kuongeza bajeti ya Mamlaka.
·
Kuongeza vyanzo
vingine vya Mapato kwa ajili ya kuboresha huduma za hali ya hewa.
No comments:
Post a Comment